Szamba pod kontrolą – prawo i odpowiedzialność

W trosce o ochronę środowiska naturalnego oraz zdrowie publiczne, na podstawie art. 6 ust. 5a, 5aa oraz art. 9u ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, organy gminne są zobowiązane do przeprowadzania systematycznych kontroli zbiorników bezodpływowych (tzw. szamb) oraz przydomowych oczyszczalni ścieków.

Zakres i cele kontroli

Kontrole prowadzone przez upoważnionych pracowników samorządowych mają na celu weryfikację, czy właściciele nieruchomości spełniają ustawowe obowiązki w zakresie gospodarowania nieczystościami ciekłymi. W szczególności sprawdzane są:

• istnienie ważnej umowy zawartej z przedsiębiorcą posiadającym stosowne zezwolenia na opróżnianie zbiorników i transport nieczystości,
• częstotliwość wywozu nieczystości ciekłych, potwierdzona fakturami lub rachunkami,
• zgłoszenie zbiornika do gminnej ewidencji urządzeń do gromadzenia nieczystości ciekłych.

Kontrole te mają charakter prewencyjny oraz egzekucyjny — ich celem jest zapewnienie, że nieczystości są usuwane w sposób zgodny z prawem, bez zagrożenia dla środowiska i zdrowia mieszkańców.

Obowiązki właścicieli nieruchomości

Każdy właściciel nieruchomości wyposażonej w szambo lub przydomową oczyszczalnię ścieków jest zobowiązany do:

• zawarcia umowy z uprawnionym przedsiębiorcą świadczącym usługi wywozu nieczystości ciekłych,
• regularnego opróżniania zbiornika — częstotliwość wywozu powinna odpowiadać zużyciu wody oraz pojemności zbiornika,
• przechowywania dokumentacji potwierdzającej wykonanie usług (np. faktur) oraz jej okazania na żądanie organu kontrolnego,
• zgłoszenia zbiornika do ewidencji prowadzonej przez właściwy urząd gminy.

Częstotliwość kontroli i działania administracyjne

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, kontrola powinna być przeprowadzana nie rzadziej niż raz na dwa lata. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, właściciel nieruchomości może zostać wezwany do złożenia stosownych wyjaśnień oraz uzupełnienia dokumentacji. W razie dalszego braku współpracy lub uchybień w realizacji obowiązków, urząd ma prawo wszcząć postępowanie administracyjne, które może zakończyć się nałożeniem grzywny w wysokości do 5 000 zł.

Znaczenie kontroli dla społeczeństwa i środowiska

Rzetelna realizacja obowiązków przez właścicieli nieruchomości oraz skuteczna kontrola ze strony administracji samorządowej przyczyniają się do zachowania wysokich standardów sanitarnych, ochrony zasobów wodnych oraz zapobiegania degradacji środowiska naturalnego. Prawidłowe gospodarowanie nieczystościami ciekłymi jest istotnym elementem funkcjonowania każdej gminy i ma bezpośredni wpływ na jakość życia mieszkańców. Kontrole zbiorników bezodpływowych oraz przydomowych oczyszczalni ścieków stanowią istotny mechanizm egzekwowania przepisów dotyczących gospodarki ściekowej na poziomie lokalnym. W interesie właścicieli nieruchomości jest nie tylko przestrzeganie obowiązujących regulacji, ale również aktywne wspieranie działań mających na celu ochronę wspólnego dobra — czystego i bezpiecznego środowiska.